Praza do Souto

Praza do Souto

jueves, 24 de noviembre de 2016

Venancio Santar




Venancio Santar Abraido

“En la casa del que esto escribe se custodia una hermosa sobrecarta ejecutoria de hidalguia de la carta ejecutoria expedida el 8 de agosto de 1497 a favor de Alvar González de la Casa solar de Santar de San Miguel de Reinante del cual descendia nuestro padre Don Agustín Lence Santar.
Alvar era nieto de otro Alvar González dueño de la Casa Santar, quien con la nobleza de Galicia, llamada por el rey Juan II asistió a la guerra de Baeza contra los moros”

 D. Eduardo Lence Santar y Guitian (Mondoñedo 1873-1960)



Encontramos varias ramas da familia Santar nos últimos séculos ademáis da de San Miguel, como por exemplo en Cabarcos ou en Mondoñedo. Descendente da familia Santar foi tamén o persoaxe do que nos ocupamos, Venancio Santar Abraído, ese nome que sempre vimos gravado na lápida central do bonito panteón de granito e vidreiras emplomadas, que preside un espazo destacado no cemiterio de San Miguel de Reinante. Non econtramos en cambio testimonios vivos que nos conten algo da sua historia, mais aló de que foi o persoaxe que doou o cemiterio, co convencemento, na maioria dos casos, de que foi un cura da parroquia.

Venancio Santar naceu en 1844 en San Salvador de Piñera (Luarca), feito que quizais se debera a profesión de seu pai. Era fillo de Fernando Santar (médico ciruxán), e neto de Alonso Santar (escribán), os dous de naturales de San Miguel de Reinante. A sua nai foi Josefa G. Abraído, natural de Taramundi. En 1864 á morte do pai, sabemos que eran seis os fillos que este deixaba: Clemente en Puerto Rico, e Venancio e Jesús en la Habana; en compañía da viuva, na sua casa de San Miguel de Reinante, quedaban as tres irmás Escolástica, Carmen e Vicenta.

O resto do coñecemento que temos da sua historia chegóunos gracias a hemeroteca, pois o seu legado fixo escribir mais dunha páxina de prensa, e algún que otro auto xudicial.
“ALMANAQUE GALLEGO”, publicación nacida en Arxentina a finais do século XIX dirixida polo lugués Manuel Castro López, adícalle un artigo, e fala del como El Filántropo D. Venancio Santar Abraido.
(...) era amante de la  ilustración, la poesía y, naturalmente, además de la propia, las lenguas latina, francesa e inglesa; en su testamento ordenó destinar 40.000 reales a la construcción de un nuevo cementerio en su parroquia.


En xullo de 1905 “ DIARIO DE PONTEVEDRA” facíase eco dunha noticia procedente de Lugo que titulaba “TESTAMENTO FAMOSO”, e comenzaba decindo:

"Hace ocho años falleció un acaudalado propietario, procedente de Mejico y vecino de San Miguel de Reinante.
Dotado de generosos sentimientos y en su afán de hacer algún bien positivo a su pueblo natal, dejó dispuesto que a su muerte, “despues cumplir y pagar todo lo ordenado, del sobrante que resulte de la liquidación, venta y redondeo de todos mis intereses, instituyo por mis únicas y universales herederas a cien muchachas honradas que se encuentren entre los quince y los treinta años de edad escogiendo entre las más pobres y necesitadas; de la parroquia de San Miguel de Reinante sesenta, y las otras cuarenta, también de las mas pobres y necesitadas, de la parroquia de San Pedro de Benquerencia”.

Como albaceas testamentarios han sido designados varios señores de marcada significación y respetabilidad, tanto por los cargos públicos que algunos desempeñan cuanto por la posición social que todos ocupan.


Venancio Santar morreu o 4 de agosto de 1898 en Puente Viesgo (Cantabria) aos 54 anos de idade solteiro e sin descendencia, e a pesar de que as suas intencións eran claras, sete anos despois, parte do seu legado estaba por cumplir. Aos dous anos do seu pasamento xa se había buscado un terreo axeitado, cumprido cos trámites eclesiásticos e gubernativos e comezaban a fabricarse os nichos do novo cemiterio. En octubro do 1900 faciase o primeiro enterramento, coa  oposición dalgunhos veciños próximos, que nunha carta ao gobernador rexeitaban a obra alegando razóns de saude pública.

Non aconteceu o mesmo coa disposición final do seu testamento. En xullo de 1905 os albaceas nomeados a pesar da respetabilidade que a noticia lles atribuía, non habían feito nada por elexir as mulleres que serían beneficiarias do legado de Venancio Santar. A noticia de prensa seguia decindo:
(...) que por las circunstancias especiales que entraña esta cuestión, por el grave y transcendental carácter que reviste y por la condición misma de las personas que intervienen en ella, no es necesario decir que está llamando la atención y que llegará sin duda a dar juego hasta en  los mismos tribunales de justicia, donde se halla ya el oportuno expediente”
Non temos noticia de cal foi o remanente don bens de Venancio Santar Abraído, pero sí de que o reparto levóuse a cabo, non sin certas diferenzas de criterio a hora de elexir as cen beneficiarias, porque en novembro de 1909, 11 anos despois da sua morte, “EL CORREO DE GALICIA” recolle unha noticia de tribunais dictando sentencia
(...) en el pleito seguido por el Juzgado de Ribadeo por Antonia Rodríguez Rico sobre nulidad de la lista de herederos de D. Venancio Santar Abraído y reconocimiento a la demandante del derecho a figurar en la aludida lista.
Os restos de Venancio Santar Abraído foron exhumados e trasladados desde Cantabria o día 3 de novembro de 1905, para reposar no panteón que a sua familia edificou en lugar preeminente do cemiterio co que el agasallou ó seu pobo, para ben dos seus veciños.
Para rematar, cabe decir que na data do seu falecemento, vivian en San Miguel de Reinante duas irmás solteiras e dous sobriños, fillos dunha delas, e que por documentos que nos achegaron, e testimonio do único descendente vivo da familia que coñecemos, as casas donde viviron os últimos membros da familia Santar están situadas na praza do Souto de San Miguel de Reinante.

No hay comentarios:

Publicar un comentario