Os Pazos

De todos é coñecido o pasado nobiliario do pobo grazas á conservación de pazos tan significativos e importantes para nós como é o Pazo de Triana, o Pazo e Outeiro e ante todo e sobre todo o Pazo de Pumarín,
 O Pazo de Pumarín, Casta Torre de Moreda aparece como a casa solariega máis antiga do concello de Barreiros posuindo unha apasionante historia, dende  Alvaro Pardo de Taboada e Violante Andrade de Aguiar (1550) a Domingo Pérez de Moreda (1802) pasando polos numerosos preitos que houbo pola súa posesión ao longo dos séculos.
   Sabemos que nun orixe a parte de ter un lugar de frutais cerrado, tamén posuía capela daí que posiblemente veña o nome de Casa Torre, co paso dos anos e dos litixios esta acabou desaparecendo.


Escudos da Casa Torre de Moreda  ou  Pazo de Pumarín.

Escudo  esquerdo cuartelado en cruz

Cuartel primeiro: 3 barras verticais nun escusón, rodeado de 8 caldeiros. Os dous superiores, máis grandes, rodean ¿unha cruz, unha T...? que remata o escusón. Fai referencia a armas dos Taboada, cuxo escudo na Casa da Torre de Arcos en Chantada ten catro barras verticais, rodeada de 6 caldeiros e na Casa Torre de Mera, en San Lorenzo de Vilamaior de Negral en Guntín, no escudo jaquelado e partido dos Ulloa e Taboada, ten oito caldeiros. Neste caso, os dous caldeiros darriba que rodean unha cruz quizais fan referencia o emparentamento desta casa co apelido dos Neira ou dos Rivadeneira.

Cuartel segundo, ou alto dereito, un águia coas ás estendidas, das armas de Aguiar

Cuartel terceiro, ou baixo esquerdo: barra engolada de dous dragantes das armas dos Andrade

Cuartel cuarto, duas serpes anudadas pola cola, facendo unha “S”.....????

escudo esquerdo

CASA MOREDA escudo dereito según se mira de frente a fachada

Escudo dividido en catro por unha cruz ortodoxa

Primeiro cuartel: ...???? (parecen M-M-M-M-M da Casa dos  Moreda

Segundo cuartel: ...???????

Terceiro cuartel: ajedrezado das armas dos Ulloa

Cuarto cuartel: un águia camiñando cun rollo de papel no pico???

Presenta difícil lectura polo mal estado de conservación. No terceiro cuartel adivíñanse 13 escaques (tablillas do taboleiro de xadrez )franqueadas por bichos que entrelazan os rabos, blasón que semella dos Bahamonde.

O PAZO DE TRIANA

O Pazo de Triana ou Casa do Curioso é do século XVII amosa o seu escudo as armas dos Moreda Rivadeneyra e Aguiares con data do 1669. Aínda que por investigacións recentes semella que  casa en sí procede do ano 1500.

Na parte cental do escudo aparece unha cruz con catro veneras nos extremos e que determina os seus catro cuarteles tano a cruz como as veneras son propios dos de Ribadeneira.

 No seu escudo podemos ver unha torre de dous pisos, unha árbore desraizada, unha aguia e tres veneras, no bordo aparece a inscripción Armas de los Ribadeneiras,

Moredas Aguiares ano 1669

Aparece un yelmo con lambrequines con plumaxe

PAZO DE OUTEIRO

O pazo de Outeiro cun escudo moi ben conservado Avante con la cruz avante.

O primeiro cuartel banda engolada dos Andrade no que aparece a figura dun guerreiro que suxeita unha lanza

Segundo cuartel, aguia dos Aguiares cona ás despregadas coroada con tres coroas.

Terceiro cuartel, outra aguia similar pero que mira ao lado contrario e cunha soa coroa

Cuarto cuartel fachada dunha igrexa almohadillada e unha esvelta torre sen ameas.

Foi casa consistorial No ano 1840 cando San Miguel chegou a ser a capital do concello de Reinante, este privilexio duroulle tan só tres anos despois pasamos a formar parte do Concello de Cavarcos.

Este concello de Reinante comprendía: Barreiros, Benquerencia, Celeiro, San Miguel de Reinante e Santiago de Reinante.

Este pazo do Outeiro foi tamén cuartel da garda Civil cando aquí estivo instalada.

Imaxes de Francisco Javier teijeira López 
Información de Francisco José Campos Dorado e Emilio Piñeiroa Lozano