Un
artigo publicado no libro das festas do ano 1953 falaba dun cultivo totalmente
abandonado hoxe en día (como tantos) como foi o cultivo do tabaco.
Un
cultivo que no 1953 superaba amplamente ao cultivo rei dende sempre como era o
cultivo da pataca.
A plantación de tabaco, fórase introducindo paulatinamente no territorio español trala Guerra
Civil xa que nos anos posteriores á guerra era moi difícil conseguilo do estranxeiro.
No
ano de 1940 a promoción deste pasa de Depender da Dirección Nacional de
Timbre ao Servizo Nacional de cultivo e Fermentación do Tabaco regularizándose este a nivel estatal.
Acadaríase un considerable aumento na súa produción
a partires do 1950, ano no que se pasou de cinco millóns de toneladas a trece, Precisamente
neste ano, comézase a implantar definitivamente en Galicia
Así
foi que o tabaco chegou á nosa parroquia. Aqueles agricultores que decidían plantar tabaco debían ter o carné de
cultivador no cal se fixaba entre outras o número de plantas que podían plantar e o tipo de plantas que autorizaban.
Nesta zona ao igual que no resto do litoral cantábrico o tipo de planta que se
recomendaba era a Habana 142 un tipo de planta co que se farían despois os
chamados tabacos “ caperos “ un tipo de cigarro puro
Era o propio estado era o
que supervisaba a venta das sementes.
Os labregos facíanse coa
semente que viña en sobres ( moi semellante á do nabo) a través de Urcesino
Rocha, delegado na parroquia da Sociedade de Fomento do Cultivo do Tabaco.
Sería o mesmo Urcesino o que recollería os
fardos de casa en casa e os levaría vender
a León nun principio que era onde mellor os pagaban nos comezos (anos
50)
As sementes nun primeiro momento sementábanse nun
pequeno semilleiro polo mes de febreiro. Posteriormente, preferiblemente entre
os meses de maio (trala recollida das patacas de cedo) ou xuño, transplantaríanse
as pequenas plantas ao terreo, aproveitando
a calor da terra para que estas medraran antes
O crecemento era
rápido pero esixía un regado diario
contra a noite (un cazo de auga por planta), se os vermes e os “limacos” non daban coas tenras plantas, logo medrarían.
Houbo momentos nos que o cultivo era tan
primordial que incluso de noite con focos se saía a matar nos bichos que
ameazaban o cultivo.
Cando comezaban a saír
os primeiros botóns florais, , era o
momento de suprimir a flor rosa evitando sacar follas polo que en caso de
dúbida sacábanse dúas ou tres follas da coroa.
Conviña tamén sacar as
follas baixas da planta, as que estaban en contacto co chan.
Cando chegaba a unha altura mínima ( as plantas
medirían cerca dos 2 metros e as follas o metro) cortábase polo toco a planta en verde, deixándose na terra para
que fora curando. Recolleríase da terra pasado setembro era o momento de colgalo a
secar.
Colgaríase nun lugar oscuro con luz difusa ( a luz producía un color non uniforme nas follas) que
facilitara o secado, naquel momento o lugar ideal era nos faiados de casas e
palleiras, cravaban puntas nas vigas e alí permanecería secando ata as frías
noites de decembro.
Este traballo de subilo non era nada doado
posto que as plantas pesaban o seu.. En máis dun faiado ou palleira se poden
ver hoxe en día estas puntas.
Durante as noites do inverno a partir de decembro era cando se descolgaba. Conviña que o tabaco non estivera húmido nin demasiado seco poischegaba o momento de manipular as follas para facer as madas de tabaco.
Cada mada, levaba entre trece ou catorce follas
colocadas ben estiradas unhas enriba doutras, atábanas con outra folla e
gardábanas nun limpeiro (tela de saco)este
paredábase e posteriormente prensábase durante unha semana.
Pasada a semana ían cosendo este limpeiro e ían facendo pequenos fardos cadrados.
Estes mollos xuntábanse
na casa de Benigno de Maximino. Alí
empaquetábanos e sería o momento de transportalos. Xa máis cara os 60 chamaban ao camión. Transportaría
en moitas ocasións Antonio Basanta, cando xa se facía o envío ao Centro de
Fermentación de Avilés.
No ano de 1952 chegaron a enviarse unhas dez toneladas
de tabaco o que aportou aos fogares do pobo unhas 200000 pesetas, que naqueles
tempos era unha boa aportación á economía do pobo.
Ao ano seguinte prevíase que se recollerían máis de 20
toneladas o que aportaría cerca do medio millón de pesetas.
 |
| Plantación de tabaco preto da igrexa parroquial. |
O pago deste facíase na Veiga (Vegadeo) ao longo do
mes de marzo e pagaban en función da
calidade do produto e do tipo de tabaco, se era rubio pagábase máis que se era
negro.
Foi un cultivo
que durante uns anos aportaba unha bola de osíxeno aos labremos do pobo ata que
cambiou a sede para Pontevedra que foi cando comezou a funcionar bastante mal.
Comezaron a esixirlle aos labregos un determinado
número de terreo a cultivar, construír secadoiros especializados e o peor de
todo comezaron a pagar mal. Unha das mellores colleitas a do 1963 de feito non
se pagou o que provocou que este traballo fora pouco recompensado para os
esforzos que requiría..
